سخنراني چيست؟
تقريباً همه ما تجربه قرارگرفتن در موقعيت سخنراني در حضور جمع را داشته‌ايم. ممكن است در يك جلسه رسمي در دانشگاه، مدرسه يا محل كار در مورد تحقيق يا گزارش كار خود ارائه داده باشيد. اين تجربه نمونه‌اي ابتدايي از سخنراني است. البته معمولاً سخنراني براي گروه مخاطبين با تعداد نفرات زياد ارائه مي‌شود و فرد ارائه‌دهنده يعني سخنران فردي است كه از لحاظ دانش و توانايي انتقال آن فرد متبحر و متخصص است.
سخنراني تركيبي از فن، علم و هنر است؛ توانمندي كه براي انتقال شفاهي مطالب و محتوايي با موضوع مشخص و ارائه هدفمند به منظور اطلاع‌رساني، تأثيرگذاري يا سرگرمي به صورت انفرادي، معمولاً براي گروهي از مخاطبين با استفاده از مهارت‌هاي ارتباط كلامي و غيركلامي است. داشتن دانش و آگاهي از اصول نظري در مورد شيوه‌هاي ارائه يك سخنراني عالي و حرفه‌اي ضروري است. از طرفي، از آنجا كه سخنراني يك فن است براي كسب مهارت فن بيان و سخنوري مانند هر فن ديگري، نياز به دانستن اصول و تكرار و تمرين اين اصول در عمل است.
با وجود وجوه مشتركي كه سخنرانان موفق دارند هر يك شيوه خاص و منحصربه‌فرد خود را براي ارائه و تعامل با مخاطبين دارد و اين بستگي زيادي به ويژگي‌ها و توانمندي‌هاي شخصي و خلاقيت در بكارگيري آن‌ها دارد. از اين جهت سخنراني يك هنر است. داشتن جذابيت، فصاحت و بلاغت در كلام سخنران اهميت زيادي دارد. ميزان تسلط سخنران بر فن سخنراني و شيوه ارائه او مي‌تواند تأثير زيادي بر ميزان انتقال مطلب و يادگيري شنونده داشته باشد. نحوه اطلاع‌رساني براي آشنايي با شخصيت و تجربيات سخنران و موضوع اصلي جلسه در فضاي مجازي و به صورت محيطي براي ايجاد آشنايي و جذب مخاطب اهميت زيادي دارد.
از آنجا كه سخنراني بيشتر يك روش انتقال مطلب به صورت يك طرفه است، براي حفظ توجه و تمركز شنونده در طي جلسه، سخنران مي‌تواند از راهكارهايي براي كاهش ميزان حواس‌پرتي و عدم توجه مخاطبين استفاده كند. استفاده از ابزارهايي مثل پيش‌نويس تايپ شده، بروشور، اسلايدهاي تصويري، دكور و فضاسازي مناسب مي‌تواند در جلب توجه و انتقال مطلب مؤثر باشد.
تعاملات بين فردي كه از طريق انتقال مطالب به صورت شفاهي صورت مي‌گيرد انواع مختلفي دارد:
ارتباط تعاملي: اين نوع از تعامل، نوعي ارتباط كلامي است كه شما به طور متناوب نقش گوينده و شنونده را داريد و دو يا چند نفر با هم گفتگو مي‌كنند.
ارتباط غيرتعاملي: اين نوع از ارتباط به صورت ارتباط يك طرفه و غيرحضوري يا پيام ضبط شده است.
ارتباط نيمه‌تعاملي: در اين نوع ارتباط بين فردي، يك نفر گوينده مطالبي را براي گروهي از مخاطبان به صورت حضوري ارائه مي‌دهد كه شنوندگان مشاركت كلامي ندارند ولي فرد ارائه‌دهنده با ديدن حالت‌هاي چهره مخاطب و زبان بدن او به نوعي با مخاطبين خود ارتباط برقرار مي‌كند و از آن‌ها بازخورد مي‌گيرد. به اين نوع از ارتباط، سخنراني گفته مي‌شود.
سخنران كيست؟
سخنراني چيست و سخنران كيست
به فردي كه در حضور گروهي از مخاطبين و شنوندگان در ارتباطي نيمه‌تعاملي، به ارائه اطلاعاتي در مورد موضوعي خاص مي‌پردازد، سخنران مي‌گويند. سخنران براي اينكه بتواند با مخاطبين خود ارتباط برقرار كند بايد توانايي‌هايي داشته باشد. از جمله اين توانايي‌ها داشتن فن بيان قوي و اعتماد به نفس بالا است. بدون اين توانايي‌ها سخنران نمي‌تواند اطلاعات مورد نظر را به خوبي منتقل كند. سخنران بايد بتواند با استفاده از كلمات، لحن و زبان بدن آنچه در ذهن دارد به مخاطب انتقال دهد. در ادامه به تفصيل در مورد ويژگي‌هاي يك سخنران حرفه‌اي و آموزش سخنراني توضيح خواهيم داد.
ممكن است همكار شما تصميم بگيرد براي كم شدن اين حس خشم و عصبانيت چند دقيقه در هواي آزاد قدم بزند و كمي با شما در مورد اهميت جلسه و دليل ناراحتيش صحبت كند. در اين مرحله او با انجام اين كار سعي در مديريت هيجان خود داشته و مي‌خواهد آن را كنترل كند. در اين مرحله علاوه بر اينكه هيجان خود را به خوبي شناخته، مي‌داند با چه راهكاري بايد آن را كنترل و مديريت كند. مرحله دوم از هوش هيجاني توانايي مديريت احساسات و هيجانات خود است.
از طرفي شما با شنيدن صحبت‌هاي دوست خود مي‌توانيد احساسات او را درك كنيد. توانايي درك هيجانات و افكار ديگران مرحله سوم از هوش هيجاني است.
در ادامه دوست شما مي‌گويد براي اينكه بتوانم مشكل مشتري را حل كنم از او خواستم از فرياد كشيدن دست بردارد و مشكل خود را به صورت مكتوب نوشته تا پيگيري شود. اين مرحله چهارم از تعريف هوش هيجاني است. اينكه علاوه بر درك هيجانات طرف مقابل، چگونه ارتباط خود با او را مديريت كنيم.
از آنجا كه سخنراني نوعي تعامل اجتماعي است، داشتن هوش هيجاني بالا لازمه موفقيت در اين مهارت است. يك سخنران حرفه‌اي به خوبي هيجانات خود را مديريت مي‌كند. عكس‌العمل مخاطبين خود را به خوبي درك مي‌كند و نسبت به بازخورد آن‌ها روند ارائه را پيش مي‌برد. به طور مثال يك سخنران بايد بتواند اضطراب از حضور و در مركز توجه بودن در جمع را مديريت كند.
احتمالاً تجربه لرزش صدا يا دست در هنگام ارائه در جمع براي همه ما پيش آمده است. البته معمولاً اين مسأله براي سخنران‌هاي مبتدي طبيعي است و با تكرار و تمرين برطرف مي‌شود. ممكن است سخنران با ديدن حالت چهره مخاطبين متوجه شود كه بخشي از مطلب را خوب انتقال نداده يا نحوه ارائه باعث خستگي شنونده‌ها شده است. در چنين موقعيتي با ايجاد تغيير في‌البداهه و خلاقانه روند ارتباط خود با مخاطب را اصلاح مي‌كند و بازخوردها را در ذهنش ارزيابي مي‌كند. سخنران بايد ويژگي‌ها و سطح دانش مخاطب خود را بداند و بر اساس آن نحوه ارائه مطلب را به گونه‌اي تنظيم كند كه طرف مقابل بتواند به خوبي مطلب را متوجه شود.
ويژگي‌هاي سخنران حرفه‌اي
از ويژگي‌هاي اصلي يك سخنران خوب داشتن مهارت‌هاي ارتباط كلامي و غيركلامي بالا شامل هوش هيجاني، اعتماد به نفس، فن بيان قوي و آگاهي و استفاده درست از زبان بدن است. كسب هر يك از اين مهارت‌ها جزئيات زيادي دارد كه علاوه بر آگاهي از آن‌ها بايد بتوانيد در عمل در موقعيت‌هاي واقعي و در جلسات سخنراني، به خوبي آن‌ها را بكارگيريد. به گفته جرالد فورد (Gerald Ford)، هيچ چيز در زندگي مهمتر از توانايي برقراري ارتباط مؤثر نيست.
هوش هيجاني
هوش هيجاني شامل ابعاد مختلفي مانند توانايي شناخت احساسات خود و ديگران، توانايي مديريت احساسات در ارتباط با خود و ديگران است. همه ما در زندگي روزمره با هيجانات پايه شامل شادي، غم، خشم، انزجار و ترس مواجه مي‌شويم. ساير احساسات و هيجانات ما تركيبي از اين هيجانات پايه هستند. به طور مثال حس خجالت را مي‌توان تركيبي از غم و ترس در نظر گرفت. در وهله اول اينكه ما بتوانيم اين احساسات را به صورت متمايز در درون خود شناسايي كنيم اهميت زيادي دارد.
مثلاً ممكن است با يكي از همكاران خود برخورد كنيد و از او بپرسيد امروز حالت چطور است؟ و همكار شما بگويد «زياد حالم خوب نيست.» اين پاسخ خيلي كلي است ولي اگر بگويد «به خاطر بحثي كه چند دقيقه پيش با يك مشتري داشتم كمي احساس عصبانيت مي‌كنم» پاسخ واضح‌تري است. در اين حالت همكار شما با استفاده از هوش هيجاني، احساس دروني خود را بخوبي متوجه شده و در يك جمله توانسته حس خود را بيان و به شما منتقل كند. اين مرحله اول از هوش هيجاني است.
۱۷:۱۷
- ۳۴ بازديد
- ۰ نظر